Uncategorized

“De argeloze en zachtmoedige blik van een onbedorvene”

Op 28 november 1986 was de vernissage van een fototentoonstelling van Julius’ kiekjes, "gestolen uit de Tweede Kamer", in de Olympus Gallery aan de Herengracht. De lijst met geportretteerden/genodigden is een who’s who van de politiek in die tijd, van Van Agt tot Zijlstra.

Indien de getoonde foto’s nog bestaan bevinden deze zich waarschijnlijk in Julius’ boedel, die op het moment van schrijven nog in limbo is. Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en het Nationaal Archief hebben al belangstelling getoond.

Kees Sorgdrager, die destijds Den Haag Vandaag presenteerde, schreef een openingswoord voor de tentoonstelling.

Dames en heren,

De foto’s die hier worden tentoongesteld zijn niet meer dan een minuscule selectie uit de honderden en honderden afdrukjes die Julius in het dagelijks leven in plastic tassen met zich mee pleegt te dragen. Het zijn de werkstukken van een oprechte amateur — met de nadruk op "oprecht". Julius bekijkt de wereld met de argeloze en zachtmoedige blik van een onbedorvene.

Ik vind ’t curieus om te zien hoeveel verwarring hij hiermee aanricht. Al sinds de tijd dat Hans Wiegel nog als barkeeper werkte in het socialistische jongerencafé de Pieterspoort in Amsterdam ontmoet Julius argwaan, hoon en zelfs nijd.

Ik denk dat dat komt doordat Julius codes ondergraaft waar sommige mensen houvast aan ontlenen — Professionele Haagse journalisten bijvoorbeeld.

Over The Daily Invisible — "Onregelmatig verschijnend dagblad voor eerlijke politici en mensen die eerlijk zijn" — heeft julius eens gezegd: "The Daily Invisible is gewoon zuivere journalistiek: Wat ik belangrijk vind, schrijf ik op".

Dit is inderdaad een ondergraving van de journalistieke code — en ik denk dat Julius hier, bij hoge uitzondering, zélf ten prooi is aan een misverstand. Beroepsjournalisten schrijven namelijk niet op wat zij belangrijk vinden, maar wat zij met elkaar hebben afgesproken dat nieuws is.

Maar nieuws, dames en heren, nieuws bestaat niet. Nieuws is een fictie. Nieuws is een afspraak tussen journalisten. Julius nu doorbreekt die afspraak. En daarmee maakt hij sommige journalisten, die voor zichzelf zekerheid nodig hebben, onzeker en dus nijdig. Maar daardoor laat Julius zich niet uit het veld slaan: "Dat gelach, gehoon en die nukkigheid van journalisten, is voor mij hetzelfde als het gekuch en het gemonkel in de zaal bij het optreden van een solist", heeft-ie eens gezegd.

Julius schrijft dus over wat híj belangrijk vindt: over een muzische ruimte in de nieuwbouw van de Tweede Kamer bijvoorbeeld, waarvoor hij tijdens een openbare bijeenkomst een vurig pleidooi heeft gevoerd ‘dat begon met de zin: "Een muzische ruimte is het tegenovergestelde van een cultuurkamer". Daarna heeft-ie op de piano "Juicht Batavieren Juicht" ten gehore gebracht; en zijn bemoeienissen vonden tenslotte hun weerslag in een plenair Kamerdebat, waarin PvdA, PPR en VVD Julius’ muzische ruimte bepleitten, de CDA-woordvoerder de onsterfelijke zin sprak: "Die muzische ruimte mag er van ons best komen, als ’t maar geen geld kost", en de PSP een verlangen kenbaar maakte naar popgroepen. Dat stond dus allemaal níet in de krant, want het was geen ‘nieuws’.

Precies een week geleden was Julius in Moskou, met Lubbers en Van den Broek. En ook daar bezocht, beschreef en fotografeerde hij wat híj belangrijk vond. Prachtige foto’s, net iets náást de code en daarom extra interessant. Hij was van de journalisten bijvoorbeeld de enige die het ‘damesprogramma’ meemaakte met mevrouw Lubbers en mevrouw Van den Broek. U moet het hem maar eens vragen.

  • Hier heb ik ‘m op de foto met onder de arm een boek over Erasmus — cultuur en mensenrechten dus.
  • En hier staat-ie op een Russische stoep. Op één van zijn tassen is een oranje plakkaat bevestigd met de tekst "Pers — niet schieten of slaan svp."

Schieten of slaan— Waarom zouden we? Het beste interview met Julius is naar mijn mening geschreven door Henk J Meier; het verscheen bijna twee jaar geleden in het Nieuwsblad va het Noorden. Ik citeer daaruit Julius:

"Iik zie de hele wereld als een soort familie; want het is een handicap als je zelf geen familie hebt"

Misschien dat julius mede dáárdoor nogal eens steun en advies heeft gezocht bij wat ik maar zal noemen ‘autoriteiten’, ook voortdurend terug te vinden op zijn foto’s.

Na zeven jaar conservatoriumstudie werd Julius op aanraden van professor Van Hulst van de CHU lid van de PvdA. Als je cultuur wilt brengen moet je daar zijn waar ’t het hardste nodig is, zei hem de professor.

En vervolgens was het Hans Gruyters die Julius adviseerde om bij zijn culturele zendingsarbeid in de PvdA zichzelf te voorzien van een herkenningspak. Het was de Kaboutertijd. Julius liet een rode mantel maken en nog jaren heeft-ie in het telefoonboek gestaan als PvdA-kabouter. Totdat André van der Louw tegen hem zei: "Julius, nu je in de cultuurcommissie zit, wordt het tijd dat je die gekke mantel maar eens afdoet". Een raad die werd opgevolgd. Evenals het advies van Maarten Vrolijk: "Ga jij maar eens rechten studeren". Het begin van een éducation permanente. Met de autoriteiten verkeert Julius dus op goede voet.

Met autoriteiten, en anderen, die hetzelfde gevoel als hij hebben voor het argeloze, onderhoudt hij vriendschappelijke banden. Zij worden in The Daily Invisible vermeld als abbonnee.

Zoals AAM Van Agt bijvoorbeeld. Toen die kort voor de verkiezingen van 1981 landde op een vliegveld in South Carolina in de VS, waar hij een eredoctoraat in ontvangst kwam nemen, was Julius de enige journalist die hem daar stond op te wachten, Dat eredoctoraat was Van Agt bezorgd door Jan van Houwelingen, een eerzuchtig, naar het pacifisme neigend Kamerlid dat vooruit wilde in de wereld en na de verkiezingen in het tweede kabinet-Van Agt dan ook werd benoemd tot staatssecretaris van Defensie. Met Van Houwelingen onderhoudt Van agt geen vriendschappelijke betrekkingen meer. Met Julius wél.

Nog even over Julius’ carrière in de PvdA: die is nooit echt van de grond gekomen. In zijn vaste rubriek in Hollands Diep schreef Julius daar tien jaar geleden over: "Het ergste vonden ze dat ik verward was en verwarrend werkte". Dat-ie "aan de vewarde kant" was geeft Julius volmondig toe. Maar aan Henk Meier doet hij uit de doeken dat het ook voordelen heeft om voortdurend van de hak op de tak te springen: "Het is handig om als een musje door de bomen te vliegen, maar ik weet niet of de bomen me wel kunnen volgen".

Zo stagneerde dus zijn carrière in de PvdA. In Hollands Diep schreef-ie daarover:

  • "Ik zit nog steeds niet in het Hoofdbestuur en in mijn afdeling kom ik weinig aan het woord. Wel mag ik punten maken voor de secretaris-internationaal, drs Harry van den Bergh, die vroeger manager was van de beatgroep The Clungels en zo hogerop kwam. Een ideale partij zou zijn waarin iedereen de leiding heeft. Daar hoef je niet eens anarchist voor te wezen. Het gaat om de ontplooiing van de menselijke persoonlijkheid. En de bewustwording bij de mensen dat ze veel vrijer zijn dan ze denken. Ik vind dat iedereen te vertrouwen is. Wie niet te verterouwen blijkt te zijn, leeft niet. Die is al dood. Deze rubriek (zijn column in Hollands Diep) hoort bij mijn ontplooiing. Volgens mij kan iedereen het. Ik zou willen dat er een blad kwam waarin iedereen op zijn eigen terrein zijn mening geeft en niet bang is om voor verward versleten te worden en het daarom maar aan de vakmensen overlaat."

En zo is ‘t: "Volgens mij kan iedereen het". Kijkt u maar.

Standaard
Julius Vischjager

Julius Vischjager (1937-2020)

Op 6 oktober 2020 werd Julius’ lichaam gevonden in de Ringvaart nabij de Linnaeusstraat, vlakbij zijn woning in Amsterdam Oost. Een plek waar hij dagelijks kwam om de eendjes te voeren.

Zo eindigt het verhaal van Julius Vischjager, overlever, parlementair journalist, redacteur, uitgever, radiomaker, jurist, diplomaat, schaker, pianist, Kabouter, stikeigenwijze eigenheimer.

Met zijn zelfuitgegeven krant The Daily Invisible hield hij veertig jaar lang een voet tussen de deur bij de wekelijkse persconferentie van de minister-president, en sinds Dries van Agt heeft hij ze allemaal “gehad”. En kreeg hij soms ook nog één van zijn vertederingsconcerten geregeld.

Dat quatre-mains met Mark Rutte dat hij nog tegoed had is er helaas niet meer van gekomen.

Afscheidwoorden van Het Parool, De Volkskrant en de NOS.

Standaard
Julius Vischjager, The Daily Invisible

The Daily Invisible, 27 januari 2017

Speciale editie ter gelegenheid van de tachtigste verjaardag van de hoofdredacteur. De dikste ooit! Met bijdragen van vrienden.

P1: Gerard van der Wulp

Pagina 1: Gerard van der Wulp

P2: Dick Dolman

Pagina 2: Dick Dolman

P3: Mark Rutte

Pagina 3: Mark Rutte

P4: Max van Weezel

Pagina 4: Max van Weezel

P5: Hans van der Voet

Pagina 5: Hans van der Voet

P6: Christa Schröder

Pagina 6: Christa Schröder

P7: Thomas Rueb

Pagina 7: Thomas Rueb

 

P8: Toof Brader, Willem Hendrik de Beaufort

Pagina 8: Toof Brader, Willem Hendrik de Beaufort

P(: Hans Goslinga

P10: Hans Goslinga

Pagina 9 en 10: Hans Goslinga

P11: Jan van Groesen

Pagina 11: Jan van Groesen

P12: TDI in Moskou, 1986

Pagina 12: The Daily Invisible in Moskou, 1986

Standaard
Julius Vischjager

Lid van Verdienste van de Parlementaire Pers

Vandaag, 28 januari 2017, is Julius’ tachtigste verjaardag. Ter gelegenheid daarvan werd hij gisteren in Nieuwspoort gefêteerd door zijn Haagse vrienden, een illuster gezelschap van politici en parlementair journalisten. Willem Hendrik de Beaufort had de organisatie op zich genomen op initiatief van Gerda Spruit, die waakt over Julius’ welzijn.

Joost Vullings benoemde Julius namens de parlementaire persvereniging tot “lid van verdienste van de parlementaire pers”. Verder werd hij bediend van zijn eigen recept met een vertederend vertederingsconcert met muziek van Debussy en Brahms door de jonge pianist Sam Sandfort, en een Daily Invisible door zijn vrienden samengesteld bij wijze van liber amicorum.

Stef Visjager, een journaliste die in het verleden Julius als onderwerp heeft gekozen en je zou kunnen zeggen familie uit keuze, had een familiewapen laten maken.

De drukbezette heer Mark Rutte vond ook nog een moment om Julius te feliciteren.

Julius en Mark

Stef nam de gelegenheid te baat om deze foto van haar en Julius met de premier nog eens over te doen.

De premier en de Vis(ch)jagers

Standaard